Μικρό ιστορικό με ενδεικτικές λεπτομέρειες για την λατομική περιοχή
Βαχού.
· Το 1982 το Υπ. Βιομηχανίας & Ενέργειας, με
την 13810/29-06-1982 απόφαση, συστήνει γνωμοδοτική επιτροπή καθορισμού περιοχών
για εγκατάσταση λατομείων αδρανών υλικών στο νομό Ηρακλείου. Η ανωτέρω επιτροπή
τον Μάρτη του 1983, παρακάμπτοντας σχεδόν όλες τις προϋποθέσεις του Νόμου
386/76, προτείνει για λατομική περιοχή
την περιοχή Βαχού κοινότητας Βιάννου για εγκατάσταση δύο (2) λατομικών μονάδων
που θα εξυπηρετούν τις ανάγκες της επαρχίας Βιάννου και τυχόν μελλοντικές
ανάγκες που θα προκύψουν από τη δημιουργία του νότιου οδικού άξονα της Κρήτης,
διαγράφοντας από
το χάρτη το χωριό Βαχός – της κοινότητας Βαχού – που είναι πλησίον της
προτεινόμενης λατομικής περιοχής και σε απόσταση μικρότερη των 1000 μέτρων.
· Το 1985 η Νομαρχία Ηρακλείου, με την
29771/11-01-1985 απόφαση του Νομάρχη Ηρακλείου, καθορίζει την λατομική περιοχή
Βαχού.
· Το 1995 (01-04-1995) γίνεται η καταγραφή της
περιοχής «Δίκτη : Ομαλός Βιάννου (Σύμη – Ομαλός)», χαρακτηριζόμενη βιότοπος με
σπάνια και ενδημικά ζώα και φυτά που συνθέτουν μια περιοχή με οικολογική και
αισθητική αξία, για ένταξη στο Δίκτυο Προστατευμένων Περιοχών ΦΥΣΗ 2000 («NATURA 2000») με κωδικό GR4310006 και η οποία
περιλαμβάνει και ολόκληρη την λατομική περιοχή Βαχού.
· Το 1998 η
Περιφέρεια Κρήτης με την 97/28-01-1998 απόφασή της δίνει προέγκριση χωροθέτησης
του έργου «Κατασκευή ΧΥΤΑ στην 1η εδαφική περιφέρεια του Ν.
Ηρακλείου» για πέντε (5) χρόνια. Η εν λόγω περιοχή είναι όμορη της λατομικής
περιοχής και δεν ανήκει στην περιοχή ΦΥΣΗ 2000 («NATURA 200») με κωδικό GR4310006.
· Το 1998 το Υπουργείο ΠΕΧΩΔΕ με την
111208/05-08-1998 Κοινή Απόφαση Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ & Υφυπουργού Εσωτερικών, Δημ. Διοίκησης &
Αποκέντρωσης δίνει έγκριση περιβαλλοντικών όρων για την κατασκευή , λειτουργία
και επανένταξη του ΧΥΤΑ στη θέση «Μεσοδόκι» Άνω Βιάννου 1ης Ε.Π. Ν.
Ηρακλείου μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2008.
· Το 1999 η
Ν.Α. Ηρακλείου με την 1347/26-07-1999 απόφαση του Νομάρχη Γ. Γαρεφαλάκη
αποχαρακτηρίζει την λατομική περιοχή Κόξαρης για το λόγο ότι δεν τηρείται η
απόσταση των 1000 μέτρων από την οριογραμμή της λατομικής περιοχής έως το
ομώνυμο χωριό, ενώ το ίδιο ισχύει και για την λατομική περιοχή Βαχού με το ομώνυμο
χωριό Βαχός.
· Το 1999 η Ν.Α. Ηρακλείου με την 882/26-07-1999
απόφαση του Νομάρχη Γ. Γαρεφαλάκη δίνει παράταση χρόνου ισχύος στην λατομική
περιοχή Βαχού παραβλέποντας εκτός των άλλων ότι :
Ø είχε
ήδη νομίμως χωροθετηθεί και αδειοδοτηθεί ο όμορος ΧΥΤΑ
Ø είχε
ενταχθεί η περιοχή στο δίκτυο NATURA
2000
Ø και
σύμφωνα με το νόμο 2115/1993 θα έπρεπε να είχε δοθεί παράταση ισχύος στο ενδιάμεσο διάστημα, από το 1985.
· Το 2000 η Ν.Α. Ηρακλείου με την 2212/09-02-2000
απόφαση του Νομάρχη Γ. Γαρεφαλάκη, επανασυγκροτεί την επιτροπή καθορισμού
λατομικών περιοχών στο Ν. Ηρακλείου και ορίζει συντονιστή της επιτροπής τον αρμόδιο
στο αντικείμενο Αντινομάρχη Β. Κεγκέρογλου.
Ο συντονιστής και
η επιτροπή αγνόησαν πλήρως το πρόβλημα και τη νομιμότητα της λατομικής περιοχής
Βαχού.
· Το 2002 η Περιφέρεια Κρήτης με την
2596/19-07-2002 διακήρυξη του Γεν. Γραμματέα Περιφέρειας Κρήτης Αθ. Καρούντζου
δημοπρατεί την λατομική περιοχή Βαχού – Δήμου Βιάννου με δύο (2) λατομικούς
χώρους, παρακάμπτοντας ότι η περιοχή έχει ήδη ενταχθεί στο δίκτυο NATURA 2000 περιοχή «Δίκτη : Ομαλός Βιάννου (Σύμη – Ομαλός)», με
κωδικό GR4310006 και
ότι με δική της άδεια λειτουργεί νομίμως
ο όμορος ΧΥΤΑ.
Ο Α’ λατομικός χώρος κατακυρώνεται στην εταιρεία
«Α. Κεγκέρογλου & ΣΙΑ ΟΕ» και ο Β’ λατομικός χώρος κατακυρώνεται στην
εταιρεία «Εμμ. Γλακουσάκης & ΣΙΑ ΟΕ»
· Το 2003 με το 6532/03/18-08-2003 έγγραφό της η
Δ/νση Πολεοδομίας & Περιβάλλοντος της Ν.Α. Ηρακλείου αναφέρει : εξετάζοντας
τη Μ.Π.Ε. της εταιρείας «Α. Κεγκέρογλου & ΣΙΑ ΟΕ» για εκμετάλλευση
λατομικού χώρου αδρανών υλικών έκτασης 200.000 τ.μ. που βρίσκεται στη θέση
«Λατ. Περιοχή Βαχού» Δήμου Βιάννου, διαπιστώσαμε
ότι σύμφωνα με τους χάρτες της προτεινόμενης για ένταξη στο δίκτυο NATURA 2000 περιοχή «Δίκτη :
Ομαλός Βιάννου (Σύμη – Ομαλός)», με κωδικό GR4310006, και τα τοπογραφικά διαγράμματα που επισυνάπτονται στη
μελέτη, η εν λόγω λατομική ζώνη βρίσκεται εντός των ορίων της
προαναφερθείσας προστατευτέας περιοχής και συνεπώς δεν μπορούμε να γνωμοδοτήσουμε θετικά για την έγκριση των
περιβαλλοντικών όρων του προτεινόμενου έργου, διότι το γεγονός αυτό δεν
εξετάζεται στη Μ.Π.Ε..
· Το 2003 με το 6/18-08-2003 η Επιτροπή
Περιβάλλοντος της Ν.Α. Ηρακλείου εισηγείται ομόφωνα να συμπληρωθεί η Μ.Π.Ε.
της εταιρείας «Α. Κεγκέρογλου & ΣΙΑ ΟΕ» για εκμετάλλευση λατομικού χώρου
αδρανών υλικών έκτασης 200.000 τ.μ. που βρίσκεται στη θέση «Λατ. Περιοχή Βαχού»
Δήμου Βιάννου λαμβάνοντας υπόψη ότι η η εν λόγω λατομική ζώνη βρίσκεται
εντός των ορίων της προτεινόμενης για ένταξη στο δίκτυο NATURA 2000 προστατευτέας
περιοχής «Δίκτη : Ομαλός Βιάννου (Σύμη – Ομαλός)», με κωδικό GR4310006.
· Το 2003 με την απόφαση 200/2003 (απόσπ. πρακτ
13/25-08-2003) της συνεδρίασης του Νομαρχιακού Συμβουλίου της Ν.Α. Ηρακλείου
στις 25-08-2003 αποφασίζει ομόφωνα και γνωμοδοτεί θετικά για τους
περιβαλλοντικούς όρους της Μ.Π.Ε. για το έργο της εταιρείας «Α. Κεγκέρογλου
& ΣΙΑ ΟΕ» για εκμετάλλευση λατομικού χώρου αδρανών υλικών έκτασης 200.000
τ.μ. στη θέση Βαχού του Δήμου Βιάννου με την προϋπόθεση να ληφθεί υπόψη από
το Υπουργείο ΠΕΧΩΔΕ ότι η εν λόγω λόγω λατομική ζώνη βρίσκεται εντός των ορίων
της προτεινόμενης για ένταξη στο δίκτυο NATURA 2000 προστατευτέας περιοχής «Δίκτη
: Ομαλός Βιάννου (Σύμη – Ομαλός)», με κωδικό GR4310006.
Όπως φαίνεται
από τα πρακτικά δεν υπήρχε απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Βιάννου με θετική
γνωμοδότηση.
· Το 2004 το Υπουργείο ΠΕΧΩΔΕ με την
101445/572/20-02-2004 Κοινή Απόφαση Υπ. ΠΕΧΩΔΕ – Υπ. Ανάπτυξης – Υπ. Γεωργίας
αποφασίζει την έγκριση περιβαλλοντικών όρων για την εκμετάλλευση λατομείου
αδρανών υλικών έκτασης 200.000 τ.μ. στη θέση Λατ. Περιοχή Βαχού Δήμου Βιάννου,
εντός λατομικής περιοχής, από την εταιρεία «Α. Κεγκέρογλου & ΣΙΑ ΟΕ» για
επτά χρόνια, αγνοώντας τις παραπάνω αποφάσεις της Δ/νσης Πολεοδομίας &
Περιβάλλοντος της Ν.Α. Ηρακλείου, της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Ν.Α.
Ηρακλείου και του Νομαρχιακού Συμβουλίου της Ν.Α. Ηρακλείου.
· Το 2007 η Ν.Α. Ηρακλείου με την 591/Φ14.687/102/28-02-2007
απόφαση της Νομάρχη Ε. Σχοιναράκη – Ηλιάκη (με υπογράφοντα τον Αντινομάρχη Γ.
Μαρή) αποφασίζει την χορήγηση άδειας λειτουργίας (κατόπιν άδειας εγκατάστασης) μονάδας
κατεργασίας αδρανών υλικών της «Α. Κεγκέρογλου & ΣΙΑ ΟΕ» που βρίσκεται
εντός του λατομικού χώρου Α’ της λατομικής περιοχής Βαχού του Δήμου Βιάννου
μέχρι 30-06-2024.
Στο τέλος της
απόφασης αναφέρεται :
Κατά της
απόφασης αυτής επιτρέπεται προσφυγή για παράβαση νόμου μέσα σε 30 ημέρες από
της κοινοποιήσεως της από κάθε ένα που έχει έννομο συμφέρον.
Στον πίνακα
αποδεκτών (κοινοποιήσεων) δεν περιλαμβάνεται ο Δήμος Βιάννου.
· Το 2008 ο Συνήγορος του Πολίτη με το
11128.02/21-10-2008 έγγραφό του, με θέμα «Νομιμότητα λειτουργίας λατομείου στη
λατομική περιοχή Βαχού Δήμου Βιάννου», επισημαίνει στις εμπλεκόμενες
υπηρεσίες να λάβουν όλα τα απαιτούμενα μέτρα για την τήρηση της νομιμότητας και
να ελεγχθεί η ακρίβεια των στοιχείων με την οποία προτάθηκε η δημιουργία της
λατομικής περιοχής Βαχού, Δήμου Βιάννου.
· Το 2008 η Νομική Ομάδα του WWF-Ελλάς με το από 06-11-2008 έγγραφό της,
με θέμα «Λατομική περιοχή Βαχού και καθεστώς λειτουργίας του λατομείου Α.
Κεγκέρογλου & ΣΙΑ ΟΕ», επισημαίνει στις εμπλεκόμενες υπηρεσίες τον
καθορισμό λατομικής ζώνης χωρίς να πληρούνται οι νόμιμες προϋποθέσεις, την
πλημμελή Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και την ανυπαρξία προληπτικής
εκτίμησης των επιπτώσεων από τη λειτουργία του λατομείου επί προστατευόμενης
περιοχής του δικτύου ΦΥΣΗ 2000 («NATURA 200»).
· Το 2008 το Επιμελητήριο Ηρακλείου με το 19414/25-11-2008
έγγραφό του προς το Γεν. Γραμματέα Περιφέρειας Κρήτης και με θέμα «λειτουργία
λατομείων στην περιοχή Βιάννου Ηρακλείου» μεταξύ άλλων αναφέρει «Εν
προκειμένω αυτό που θέλουμε να καταθέσουμε είναι ότι, πράγματι, έχουν υπάρξει
περιστατικά, όπου επιχειρήσεις εξόρυξης λειτουργώντας σε καθεστώς ημιπαρανομίας
δημιούργησαν σοβαρά προβλήματα τόσο στο περιβάλλον όσο και τον κοινωνικό ιστό
της περιοχής που δραστηριοποιούνται. Είναι κοινή λογική δε, ότι οι δημόσιες
υπηρεσίες, πρέπει να εφαρμόζουν το νόμο κατά γράμμα και να είναι προσεκτικές
στο θέμα των αδειοδοτήσεων και των ελέγχων, τέτοιων περιπτώσεων».
· Το 2008 η Ν.Α. Ηρακλείου με την 3259/29-12-2008
απόφαση της Νομάρχη Ε. Σχοιναράκη – Ηλιάκη απορρίπτει το αίτημα χορήγησης άδεια
εγκατάστασης μονάδας κατεργασίας αδρανών υλικών της λειτουργίας μονάδας
κατεργασίας αδρανών υλικών της εταιρείας «Λατομεία Βαχού Α.Ε.» εντός του
λατομικού χώρου Β της Λατομικής Περιοχής Βαχού, Δήμου Βιάννου, λόγω
συσσωρευμένων κυκλοφοριακών προβλημάτων και αυτό επειδή από τις 03-12-2008 υπήρχε
δέσμευση της εταιρείας «Λατομεία Βαχού Α.Ε.» σύμφωνα με την οποία δεσμεύεται
ότι δεν πρόκειται να λειτουργήσει το λατομείο της πριν ολοκληρωθεί το έργο
παράκαμψης του οικισμού Άνω Βιάννου του Δήμου Βιάννου.
· Το 2009 ο Δήμος Βιάννου με το 2517/13-05-2009
έγγραφό του προς την Επιτροπή Αποχαρακτηρισμού Λατομικών Ζωνών της Ν.Α.
Ηρακλείου με θέμα «Λατομεία Τοπικού Διαμερίσματος Βαχού» ζητά τον
αποχαρακτηρισμό της Λατομικής Περιοχής Βαχού θέτοντας έναν επιπλέον λόγο, τις
εκρήξεις του λατομείου που δημιουργούν μεγάλο πρόβλημα στη λειτουργία του ΧΥΤΑ,
ο οποίος έχει χρηματοδοτηθεί από κοινοτικό πρόγραμμα.
· Το 2009 το
Υπουργείο ΠΕΧΩΔΕ με την 144217/09-09-2009 Κοινή Απόφαση Υπ. ΠΕΧΩΔΕ – Υπ.
Εσωτερικών – Υπ. Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης αποφασίζει την ανανέωση
(παράταση της χρονικής διάρκειας ισχύος) των περιβαλλοντικών όρων και
περιορισμών, που έχουν επιβληθεί με την ΚΥΑ 11208/05-08-1998 Έγκρισης
Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) του έργου «ΧΥΤΑ στη θέση Μεσοδόκι του Δ. Βιάννου
μέχρι τις 31-12-2010.
· Το 2009 η Περιφέρεια Κρήτης με την
6369/24-11-2009 Αυτεπάγγελτη Πράξη Χαρακτηρισμού Έκτασης ο Δ/ντής Δασών
Ηρακλείου μεταξύ των άλλων αναφέρει για τον Α’ Λατομικό χώρο της Λατομικής
Περιοχής Βαχού : «Βρίσκεται εντός του τόπου Κοινοτικής σημασίας για τη
Μεσογειακή βιογεωγραφική περιοχή της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ (Natura 2000), με κωδικό
GR4310006 που περιλαμβάνεται στον κατάλογο τόπων που εγκρίθηκε με την
2006/613/ΕΚ Απόφαση της Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.»
· Το 2011 το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Βιάννου,
στην 14η / 2011 Έκτακτη Συνεδρίαση του στις 7 Ιουλίου 2011 με την 140/2011 απόφασή του με θέμα «Αποχαρακτηρισμός
Λατομικής ζώνης Βιάννου», ομόφωνα αποφάσισε :
Να ζητήσει από την
Περιφέρεια Κρήτης τον αποχαρακτηρισμό της λατομικής ζώνης Βαχού Βιάννου όπως
αυτή καθορίστηκε με την 29771/11-1-1985 απόφαση του Νομάρχη Ηρακλείου (ΦΕΚ
93/Β/1985) και η ισχύς της οποίας παρατάθηκε με την 882/26-7-1999 απόφαση
Νομάρχη (ΦΕΚ 1673/Β/26-8-1999) για τους παρακάτω λόγους :
ü 1.
Η λατομική ζώνη βρίσκεται μέσα σε χαρακτηρισμένη περιοχή ΝΑΤURA.
ü 2.Με την λειτουργία της λατομικής ζώνης υπάρχει καταστροφή του φυσικού
περιβάλλοντος αφού στην περιοχή υπάρχει το μοναδικό πευκοδάσος του Ν. Ηρακλείου.
ü 3.
Δεν τηρείται η απόσταση των 1.000 μέτρων από τον πλησιέστερο οικισμό αφού ο
οικισμός «Βαχός» είναι σε λιγότερη κατά πολύ απόσταση που ορίζει η κείμενη
νομοθεσία.
ü 4.
Εντός της χαρακτηρισμένης λατομικής περιοχής λειτουργεί ο ΧΥΤΑ Βιάννου έργο
που έχει κατασκευαστεί από Ευρωπαϊκούς και Εθνικούς πόρους απαραίτητο σήμερα
για την εναπόθεση των απορριμμάτων του Δήμου και ο οποίος δεν λήφθηκε υπόψη
κατά την απόφαση παράτασης της λατομικής περιοχής (απόφαση Νομάρχη 882 /
26-7-1999 ΦΕΚ 1673/Β/26-8-1999) που ουσιαστικά αποτελεί νέα έγκριση λατομικής
ζώνης.
· Το 2011 το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας
& Κλιματικής Αλλαγής με την 133117/2918/08-11-2011 απόφαση του Υπουργού Γ.
Παπακωνσταντίνου (μια μέρα πριν παραιτηθεί) αποφάσισε την τροποποίηση
της 101445/572/20-02-2004 Κοινής Απόφασης Υπ. ΠΕΧΩΔΕ – Υπ. Ανάπτυξης – Υπ.
Γεωργίας (έγκριση περιβαλλοντικών όρων για την εκμετάλλευση λατομείου αδρανών
υλικών έκτασης 200.000 τ.μ. στη θέση Λατ. Περιοχή Βαχού Δήμου Βιάννου, εντός
λατομικής περιοχής, από την εταιρεία «Α. Κεγκέρογλου & ΣΙΑ ΟΕ»),
παρατείνοντας την ισχύ των περιβαλλοντικών όρων μέχρι τις 20-02-2014, αγνοώντας
την οικολογική καταστροφή, την κοινωνία του Δήμου Βιάννου και παρακάμπτοντας
αποφάσεις αρμόδιων φορέων και υπηρεσιών.
· Τον Δεκέμβριο του 2011 ο Δήμος Βιάννου
προσφεύγει στο Συμβούλιο Επικρατείας κατά της ανωτέρω απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος
, Ενέργειας & Κλιματικής Αλλαγής Γ.
Παπακωνσταντίνου.
·
Σήμερα, Απρίλιος του 2012, οι κάτοικοι και οι φορείς
του Δήμου Βιάννου περιμένουν (εδώ και επτά μήνες) από την Περιφέρεια Κρήτης τον
αποχαρακτηρισμό της λατομικής ζώνης Βαχού Βιάννου.